ZonMw aanvraag in het kader van Klimaat en gezondheid is gehonoreerd

6 december, 2024

Een stijgende temperatuur vergroot het risico op hittestress, het verslechtert de luchtkwaliteit en het verandert de timing en de concentratie van pollen. Elk van deze factoren veroorzaakt specifieke gezondheidseffecten maar een gecombineerde blootstelling aan hitte, luchtverontreiniging en pollen lijkt de gezondheidseffecten en -risico’s te vergroten. Er bestaat echter nog onduidelijkheid over wat de risicovolle situaties zijn, wie de grootste risico’s lopen en wat de ziektelast is en hoe een verder gaande klimaatverandering een invloed hierop gaat hebben. Het is ook onduidelijk welke acties er door wie wanneer genomen moeten en kunnen worden om de risico’s te verkleinen. En hoe voorkom je dat acties voor het ene probleem, negatief uitpakken voor het andere probleem. Adviezen voor het tegengaan van hittestress door bijvoorbeeld ventileren zouden juist de blootstelling aan pollen en slechte luchtkwaliteit kunnen vergroten.  

  
In dit project willen we bijdragen aan antwoorden op de volgende vragen: (1) Wat zijn de belangrijkste risicogroepen en risicofactoren in perioden met hitte stress en/of hoge pollenconcentraties (2) Kunnen kleine kinderen zich aan hitte aanpassen? (3) Wat zijn de meest effectieve koelmethoden tijdens hitteblootstelling? (4) Wat is de invloed van trainingstoestand op de hitte-acclimatisatie van mensen, in het bijzonder ouderen en kinderen? (5) Welke pollenconcentraties treffen we binnenshuis aan en hoe heeft ventilatie hier invloed op? (6) Welke berkenpollenconcentraties treffen we aan in woonwijken met veel berkenbomen en in berken-arme woonwijken? Dit doen we door pilotonderzoeken, dataverzameling en -verwerking en literatuuronderzoek.  Daarnaast willen we ook beter en sneller de risico’s van pollen en hitte kunnen voorspellen en beoordelen, zodat passende maatregelen op tijd genomen kunnen worden.

Met deze kennis willen we duidelijke adviezen opstellen voor verschillende risicogroepen in de samenleving, voor zorginstanties en voor gemeenten. Vervolgens zal met een multidisciplinair team bestaande uit o.a. gedragswetenschappers, communicatie-experts, ethici, beleidsmedewerkers, etc. een communicatiestrategie ontwikkeld worden. Hieraan ten grondslag zullen resultaten liggen van gesprekken in focusgroepen en de analyse van een enquête onder ouderen tijdens een hitte periode (uit het project Warm aanbevolen). 

De beoogde resultaten van dit project zijn:  
•    Verbreding van kennis ten aanzien van (1) welke groepen het meest kwetsbaar zijn tijdens perioden met hitte en /of hoge pollen concentraties overlast zullen ervaren (2) welke (risico)factoren de overlast kunnen verergeren (luchtverontreiniging, weertype) (3) hoe verschillende groepen zich het best kunnen gedragen tijdens hitte en pollenblootstelling (3) hoe pollen zich verspreiden binnenshuis en in straten met verschillende beplanting.  
•    Duidelijk handelingsperspectief voor de (risico) groepen in de samenleving, zorginstanties en gemeenten tijdens hitte en pollenpieken. Daarmee zal de kennis dus meteen door de praktijk en in het beleid benut kunnen worden. Ook zal via de kennisinstituten de kennis via het onderwijs doorgegeven worden. Daarnaast zal actief informatie dagen/vakbladen benaderd worden om de kennis door te geven.