Start van real-time automatische pollenmonitoring in Nederland

15 april, 2025

Een belangrijke innovatie in de strijd tegen hooikoortsklachten is deze week van start gegaan: in Nederland zijn de eerste twee automatische, real-time pollensamplers in gebruik genomen. Deze geavanceerde systemen, geplaatst op het dak van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) in Leiden en het Elkerliek ziekenhuis in Helmond, maken het mogelijk om binnen één seconde pollen in de lucht te detecteren.

Hooikoorts is een wijdverspreid probleem in Nederland: ruim één op de vier Nederlanders ervaart jaarlijks klachten als gevolg van boom- en graspollen. Al ruim 50 jaar worden pollen handmatig geteld op beide locaties, maar deze metingen hebben altijd een vertraging van circa een week. Dankzij de nieuwe technologie kan de monitoring nu aanzienlijk sneller en efficiënter plaatsvinden.

De real-time pollenmonitor gebruikt holografische beeldvorming in combinatie met metingen van optische eigenschappen, zoals fluorescentie en lichtverstrooiing. Met behulp van kunstmatige intelligentie wordt de verzamelde informatie vervolgens geanalyseerd om de specifieke pollensoort te bepalen.

Hoewel de technologie veelbelovend is, bevinden de systemen zich nog in een testfase. De komende twee jaar wordt onderzocht in hoeverre de automatische identificaties betrouwbaar zijn voor de specifieke Nederlandse situatie, die af kan wijken van andere landen waar deze algoritmes zijn ontwikkeld. Zodra de resultaten voldoende accuraat zijn, zullen de real-time gegevens beschikbaar worden gesteld aan het publiek.

Voor hooikoortspatiënten betekent dit straks directe en actuele informatie over de aanwezige pollen in de lucht. Hierdoor kunnen zij sneller verband leggen met hun klachten en beter inspelen op de situatie, bijvoorbeeld door het aanpassen van hun medicatie of activiteiten. Bovendien kunnen deze gegevens bijdragen aan nauwkeurigere pollenverwachtingen in de toekomst.

De nieuwe techniek is mogelijk gemaakt met financiële steun van VWS en medewerking van het RVIM.