Perfect Fit: Een virtuele leefstijlcoach tégen roken en vóór bewegen; 2 vliegen in 1 klap!

26 september, 2022

Roken en onvoldoende beweging zijn belangrijke risicofactoren voor het krijgen van hart- en vaatziekten. Toch blijkt het vaak moeilijk te zijn om te stoppen met roken of meer te gaan bewegen, ook voor mensen die dit wél graag zouden willen. Een reden hiervoor is dat ondersteuning door een zorgverlener niet altijd beschikbaar is, voornamelijk op momenten waarop mensen die het meest nodig hebben.

Het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en het National eHealth Living Lab (NeLL)  hebben binnen een sterk landelijk consortium 2 miljoen euro toegekend gekregen voor het ‘Perfect Fit’ project binnen het onderzoeksprogramma. Perfect Fit is één van de vier publiek-private onderzoeksprojecten in de Commit2Data ronde Big Data & Gezondheid. In totaal hebben de Topsector LSH, NWO, ZonMW, de Hartstichting en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 6,58 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de onderzoeksprojecten. 
Met het geld ontwikkelt het consortium onder leiding van prof. dr. Niels Chavannes  (Hoogleraar Huisartsgeneeskunde bij LUMC) en dr. Eline Meijer  (Assistant Professor bij LUMC) een virtuele coach (digitale app) die mensen gaat ondersteunen bij het ontwikkelen van een gezonde leefstijl om zo het risico op hart- en vaatziekten te verminderen. We spraken Niels eind augustus 2022 - op de helft van de looptijd van het project - over de stand van zaken rondom Perfect Fit. 

Perfect Fit omvat diverse onderzoekslijnen waarin aan verschillende aspecten van de virtuele coach gewerkt wordt in een samenwerkingsverband van academische instellingen, private bedrijven en publieke organisaties. Universiteit Twente en het eScience center houden zich bezig met het verzamelen en combineren van data alsmede het ontwikkelen van geavanceerde data analyse (‘machine learning’) technieken. Universiteit Leiden richt zich op het ontwikkelen van gerichte technieken voor het veranderen van gedrag. Deze resultaten bieden belangrijke inzichten voor het ontwikkelen van de virtuele coach, die door Technische Universiteit Delft ontwikkeld wordt. Na de ontwikkeling zal de effectiviteit en gebruikerservaring van de virtuele coach onderzocht worden door het LUMC en NeLL.

“Ik ben er vooral trots op dat we al die verschillende partijen van verschillende pluimage in dit project weten te verbinden. Het is een heel inhoudelijk gedreven consortium waar iedereen zijn expertise inbrengt, een innige samenwerking in een publiek privaat domein waar ook MKB (softwareontwikkelaars, app bouwers, therapeuten) actief aan mee doet. Uniek is ook de aandacht voor deze twee grote risicogebieden - roken én onvoldoende bewegen - samen in één uitdagend onderzoek. Als we hiermee een rookverslaving weten om te zetten in een beweegverslaving dan is dat een prachtige uitkomst, een echte dubbelslag.”  

Jan met de pet
Ook burgers/patiënten participeren al vanaf het begin van het project, geeft Niels aan. Er zijn o.a. prototypes voorgelegd aan panels van eindgebruikers om de interface zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de doelgroep.  “Sinds het oprichten van NeLL hebben we als doelgroep mensen met lage gezondheidsvaardigheden. Daar zit verreweg de grootste impact op onze zorg en onze zorgkosten. Niels wijst erop dat belangrijke veroorzakers van veel chronische ziekten, zoals roken en overgewicht, zich bovengemiddeld concentreren bij mensen met een lagere socio-economische positie. Interventie met behulp van gepersonaliseerde eHealth toepassingen - mits eHealth4All-proof - kan hier dan ook bovengemiddeld helpen." 
“Je wil graag Jan met de pet bereiken die 2 pakjes per dag rookt, en hem van de bank hijsen, dáár heb je daadwerkelijke gezondheidswinst te pakken. Het is lastig maar uit eerdere ervaringen met o.a. de Stopcoach app bleek dat deze mensen loyaler leken aan een app dan gedacht. Eindelijk was er iemand die ze begreep."

Ook blijkt deze doelgroep trouwer als het lukt in hun leefwereld door te dringen met een app, want als iets bevalt dan blijf je daar trouw aan. Mits we de juiste taal en vorm gebruiken. 

Lessons learned
Niels vertelt dat er afgelopen twee jaar al grote stappen zijn gezet. Vanuit de wetenschappelijke literatuur zijn reviews geschreven over wat er te vinden is op beide domeinen en zijn mogelijke blinde vlekken in kaart gebracht. Dit is een belangrijk onderdeel van het fundament van de output. Daarnaast is er een intelligente Chabot ontwikkeld om gebruikers het gevoel te geven dat zij begrepen worden en tips te geven waar iemand daadwerkelijk iets aan heeft; gepersonaliseerd én flexibel.  “Gaandeweg kwamen we erachter dat het maken van deze slimme personaliserende coaching enorm veel werk was, echt monnikenwerk. We hebben daar extra wetenschappers op gezet zodat we uiteindelijk goede analogieën kregen. Die formuleringen moesten niet alleen begrijpelijk zijn maar tegelijkertijd ook niet te simplistisch en irritant zijn. Dit kostte ons ontzettend veel tijd.”
Ook is in deze periode op de achtergrond eea technisch in orde gemaakt conform AVG en kloppend met het ‘informed consent’. “Ook het hele datamanagement is bijna op orde dus dan kunnen we los!" 

Persuasive communication aanpak
De sterk gepersonaliseerde en flexibele coach biedt laagdrempelige ondersteuning op elk gewenst moment. Door geavanceerde analyse van bestaande en nieuwe gegevens, bepalen de onderzoekers welke coaching adviezen het beste werken en voor wie.
Eline: “We proberen mensen blijvend te motiveren voor gedragsverandering, door aandacht te besteden aan identiteit: “wie ben je en wie wil je worden”, in plaats van adviezen te geven zoals “roken is gevaarlijk dus je kunt maar beter stoppen”. Daarnaast bieden we veel oefeningen, die worden toegespitst op wat voor hen werkt. Dit helpt ook om mensen goed te coachen op momenten dat het moeilijk hebben, bijvoorbeeld als ze toch een sigaret opsteken. Zo worden ze stapje voor stapje de goede richting op begeleid.” Niels: “De feedbackloops maken deze app straks echt uniek, mensen moeten zich echt herkend voelen. Het doel van de app is om mensen echt te coachen en daar is intelligentie voor nodig, mensen hebben het al snel door als het ‘platte AI’ is. Echte feedback gaat in op wat er daadwerkelijk aan de gang is. We proberen dan ook een menselijke fout accepterende toepassing te maken, waarin nauw aangesloten wordt op de persoonlijke communicatiestijl van het individu.”
Eline: “De coaching wordt natuurlijk ook toegespitst op hoe het gaat. Beweging wordt gemeten door middel van sensoren en de feedback wordt daarop toegespitst. De gebruiker wordt niet alleen beloond voor doelen die zijn bereikt, maar juist ook voor de inzet.”

“We gaan los”
De grote voorbereidingen van het project Perfect Fit zijn inmiddels getroffen.

Het project komt nu in een fase waarin de echte trial eraan komt en de Chatbot gebruikt gaat worden, geeft Niels aan. “Er zijn zelfs plannen om ook alvast voor te bereiden op wat de valorisatie gaat betekenen. Stel je voor dat er een werkend product uitkomt dat we breed willen inzetten en dat lange termijneffecten kan meten.... Met die follow up zijn we nu ook al bezig.”

Meer weten of je aanmelden voor het onderzoek, zie https://perfectfit-onderzoek.nl/