Koken is dodelijk
20 juni, 2022

Een derde van de wereldbevolking kookt nog op open vuur. Vooral in ontwikkelingslanden is dit een groot probleem. Jaarlijks overlijden er 3.2 miljoen mensen aan luchtvervuiling door koken op open vuur. Daarnaast heeft het grote impact op het klimaat en het milieu. Vrouwen worden hierin vaak extra benadeeld omdat zij verantwoordelijk zijn voor het koken. Schonere kookoplossingen, zoals verbeterde kooktoestellen of schone brandstoffen zijn beschikbaar, maar eerdere pogingen om deze te implementeren waren vaak teleurstellend. Er is veel kennis over hoe implementatie beter kan, maar die kennis bereikt de mensen in het veld niet. Onderzoekers van het LUMC, de Universiteit Maastricht en Makerere University onderzochten hoe de implementatie van schoon koken oplossingen wel succesvol kan zijn. De resultaten werden op 16 juni gepubliceerd in de Lancet Planetary Health.
Waarom oplossingen vaak mislukten
Het implementeren van schoon koken oplossingen is enorm complex: je moet aan zoveel dingen denken. Natuurlijk moet je verbeterde kooktoestel technisch goed werken, waardoor het gebruik aantrekkelijk wordt. Daarnaast moet je denken aan de betaalbaarheid van het kooktoestel en moet je rekening houden met de kennis en wensen van de eindgebruikers en de lokale context. Ook moet er een goede infrastructuur zijn waarbij je rekening moet houden met nationale en lokale regelgevingen.
‘De kennis over hoe je succesvol kunt implementeren is er wel, maar een overzicht daarvan mistte. Daarnaast bereikt die kennis vaak de organisaties die de oplossingen moeten implementeren niet.’
Praktische tools voor succesvolle implementatie
Het doel van het onderzoek was om een overzicht te maken van alle factoren uit eerdere programma’s die de implementatie van schoon koken oplossingen hebben beïnvloed. De resultaten van het onderzoek werden gebruikt om een praktische tool te maken voor organisaties in het veld. Die tools bevatten 15 factoren die belangrijk zijn voor de implementatie van schoon koken oplossingen, met voorbeelden uit eerdere programma’s.
Vervolgstappen: het implementeren van implementatietools
Een belangrijke vervolgstap is om de implementatietools die er nu zijn ook daadwerkelijk te gaan implementeren. ‘Een publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift is zeker niet voldoende om een verschil te maken. Vooral voor lokaalgerichte organisaties zal de ‘Lancet Planetary Health’ niet bovenaan hun bronnenlijstje staan. Samenwerking met stakeholders is essentieel’ zegt Esther Boudewijns. Samen met de Clean Cooking Alliance, een grote internationale organisatie op het gebied van schoon koken, bekijken de onderzoekers mogelijkheden om de tools om te zetten in een gebruiksvriendelijke online interactieve tools en om deze samen met lokale mensen te testen en verbeteren.
FRESH AIR
Het onderzoek komt voort uit het FRESH AIR onderzoek, geleid door het LUMC. FRESH AIR is een Horizon 2020 onderzoeksproject van drie jaar dat zich richt op het voorkomen, diagnosticeren en behandelen van chronische longziekten in verschillende low-resource gebieden.
Beide foto's zijn van African Clean Energy